neuropsychologia
DIAGNOZA NEUROPSYCHOLOGICZNA
Diagnoza neuropsychologiczna dostarcza informacji o czynności układu nerwowego. W przeciwieństwie do diagnozy strukturalnej – jaką dają badania obrazowe typu rezonans magnetyczny czy tomografia – badanie neuropsychologiczne pozwala ocenić jakościowo sprawność funkcji mózgu. Wobec ograniczeń badań obrazowych w diagnozie tego jak sprawny jest w rzeczywistości mózg widoczny na zdjęciu badanie neuropsychologiczne jest jedynym narzędziem umożliwiającym ocenę sprawności intelektualnej, funkcji poznawczych tj. pamięć, mowa, rozumowanie, uwaga czy ewentualnych objawów emocjonalno-osobowościowych o podłożu organicznym.
Profile funkcji poznawczych są zróżnicowane podobnie jak sposób postrzegania, reagowania i poziom wrażliwości różnych osób. To zróżnicowanie stanowi o neuroróżnorodności - każdy mózg jest inny. Diagnoza neuropsychologiczna pozwala uchwycić nietypowość funkcjonowania poznawczego i wysunąć przypuszczenie o diagnozie neuroatypowości – cech spektrum autyzmu, ADHD, dysleksji.
Na diagnozę składa się wywiad, obserwacja i samo badanie z zastosowaniem wystandaryzowanych testów i prób klinicznych. Coraz częściej diagnozę wspiera się analizą wyniku badania qEEG, czyli analizy ilościowej czynności fal mózgu.
Narzędzia:
Narzędzia testowe - Skala Inteligencji Stanford Binet 5, Skale Inteligencji i Rozwoju IDS 2, kwestionariusze do diagnozy ADHD i zaburzeń współwystępujących Conners 3, ASRS – skale diagnostyczne spektrum autyzmu, inne narzędzia pracowni testów PTP i PTPiP.
Narzędzia komputerowe - MOXO - test ciągłego wykonania do diagnozy ADHD u dzieci i dorosłych, Bateria ogólnej oceny poznawczej CAB PRO.
Badanie qEEG – ujawnia wzorce odchyleń lub nieprawidłowości w zakresie częstotliwości fal mózgowych, które są charakterystyczne dla konkretnych zaburzeń.
Zastosowanie:
- Badanie funkcji poznawczych jako uzupełnienie diagnoz medycznych - na zlecenie lekarzy neurologów, neurochirurgów, psychiatrów, innych specjalistów.
- Monitorowanie stanu poznawczego w chorobach postępujących np. otępieniach.
- Ustalenie planu rehabilitacji neuropsychologicznej i weryfikacja jej skuteczności.
- Diagnoza neuroatypowości, także u osób dorosłych.
- Ocena predyspozycji zawodowych, ilorazu inteligencji itp.
- Potrzeby orzecznictwa.
REHABILITACJA NEUROPSYCHOLOGICZNA
Rehabilitacja neuropsychologiczna to wszystkie działania usprawniające funkcje poznawcze i funkcjonowanie pacjenta w sytuacji zaburzonej, np. w wyniku choroby, urazu, otępienia czynności mózgu lub jego atypowego funkcjonowania, jak w ASD czy ADHD.
Bazując na zjawisku plastyczności mózgu, terapia wspiera zaburzone funkcje tworząc nowe połączenia neuronalne. Rozumienie biologicznych, „mózgowych” źródeł deficytów czy neuroatypowości pozwala wspierać pacjenta na także na poziomie emocjonalnym i behawioralnym.
Terapia polega na regularnych ćwiczeniach we współpracy z terapeutą. W niektórych przypadkach terapia może być prowadzona częściowo online.
Narzędzia:
- Edukacja pacjenta i rodziny o charakterze trudności poznawczych i ich konsekwencjach dla codziennego funkcjonowania pacjenta.
- Ćwiczenia funkcji poznawczych.
- Programy komputerowe wspierające rehabilitację – REA touch, HeadApp, które umożliwiają także prace zdalną. Aplikacje, gry inne narzędzi mulitmedialne.
- Narzędzia typu „cyber oko”.
- Relaksacje, wizualizacje, techniki mindfulness
- Techniki poznawczo - behawioralne do budowania nawyków, wspierania motywacji i monitorowania nastroju pacjenta.
Zastosowanie:
- Terapia pacjentów po urazach głowy, zabiegach neurochirurgicznych, udarach, z innymi schorzeniami neurologicznymi.
- Terapia afazji.
- Praca z dorosłymi pacjentami z neuroatypowością – cechami ASD, ADHD.
- Prewencja geriatryczna.
- Wsparcie pacjentów z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi i otępieniami tj. chorobą Alzheimera, otępieniem naczyniowym i in.