TERAPIA POZNAWCZO-BEHAWIORALNA

Nurt poznawczo – behawioralny (CBT, ang. Cognitive – Behavioral Therapy) to bardzo popularny i chyba najlepiej zbadany nurt terapeutyczny. W Polsce (a na pewno w Krakowie) przez wiele lat był w cieniu psychoanalizy i terapii psychodynamicznej. Badania dowodzą, że w przypadku niektórych zaburzeń, szczególnie lękowych i afektywnych techniki CBT są bardzo skuteczne i powinny być stosowane w pierwszej kolejności u pacjentów z takimi dolegliwościami. Nurt poznawczo - behawioralny ma również szerokie zastosowanie w psychologii klinicznej i zdrowia. Techniki poznawczw wspierają leczenie chorób somatycznych, bezsenności, otyłości, zaburzeń stresogennych.

U podstaw teoretycznych nurtu poznawczo – behawioralnego leży prosta zasada - myśli, emocje, zachowania i reakcje fizjologiczne są elementami jednego systemu. Kiedy idziesz wiszącym nad przepaścią mostem, pewnie twoje nadnercza wydzielają adrenalinę, może myślisz, że jest bardzo wysoko i niebezpiecznie i czujesz strach. Wszystkie te elementy są ze sobą powiązane, a zmiana jednego z nich zmieni pozostałe. Możesz na przykład nie uważać, że przejście wiszącym mostem jest niebezpieczne, a wtedy prawdopodobnie zamiast czuć strach będziesz podekscytowany. Każdy z nas inaczej interpretuje rzeczywistość, która go otacza, wydarzenia, które go spotykają, a nawet pojedyncze bodźce docierające czy to z organizmu, czy ze świata zewnętrznego. Ta interpretacja wpływa na myśli, które przychodzą nam do głowy, a także nasze emocje i zachowania.
W nurcie poznawczo – behawioralnym zakłada się, że przyczyną wielu problemów natury psychologicznej są zaburzenia systemu myśli – emocje - zachowania. Terapeuci próbują więc ustalić jakie przekonania, myśli czy wartości stoją za konkretnymi zachowaniami i emocjami pacjenta. Jeśli uda się zidentyfikować negatywne czy fałszywe myśli i je zmienić, spowoduje to również zmianę w emocjach odczuwanych przez pacjenta i jego zachowaniach.

Podsumowując, w terapii poznawczo – behawioralnej skupiamy się na powiązaniu myśli, emocji i zachowań, a potem korzystając z istniejącego między tymi elementami sprzężenia staramy się zrozumieć charakter problemu, z którym zgłasza się pacjent. Zakładamy, że kiedy uda się dotrzeć to nieprawidłowych treści poznawczych leżących u podłoża zaburzonych emocji czy zachowań i je zmienić, to w efekcie zmienimy również reakcje behawioralne i emocjonalne, a tym samym rozwiążemy problem.